Yerlarni xaritalash – eng ko‘p talab qilinadigan xizmatlardan biri. Topografik, kartografik rejalar tuzilgandan so‘ng darhol eskiradi, chunki relyef muntazam ravishda o‘zgarib turadi. Geodeziya va kartografiya xizmatlari hudud xaritalarini muntazam yangilab turishga imkon beradi. Kartografiya sohasidagi xizmatlar yangi obyektlarni aniqlash va ularni talqin qilish uchun maʼlumotni o‘rganishga imkon beradi. Raqamli kartografiya xaritalash jarayonini ancha soddalashtirdi va tezlashtirdi. Yangi texnologiyalar kartografiyaning zamonaviy usullaridan foydalanishga imkon beradi. Oxirgi vaqtlarda kosmosdan olingan suratlar, Geoaxborot kartografiyasi faol qo‘llanilmoqda. Yangi usullar xaritalarni yaratish jarayonini ancha tezlashtirdi va soddalashtirdi.

Kartografiya vazifalari:

Hududni o‘rganish bilan bog‘liq barcha ishlar xaritasiz bajarilmaydi. Hatto hududning eng batafsil tavsifi ham xarita o‘rnini bosmaydi.

Xaritalar quyidagi sohalarda qo‘llaniladi:

aholi punktlarini qurish;

gidrotexnik inshootlar, yo‘l tarmog‘ini loyihalash;

yangi hududlarni qamrab olish;

yer tuzish va kadastr;

landshaftni loyihalashtirish;

geologik qidiruv;

davlat mudofaasi;

tabiiy ofat va texnogen favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish;

navigatsiya.

Zamonaviy texnologiyalar xaritalarni nafaqat qog‘ozda, balki elektron formatda ham yaratishga imkon beradi. Kartografiya xizmatlari ijtimoiy-iqtisodiy faoliyatda muhim rol o‘ynaydi. Ular ishni tezlashtirishga, ularni amalga oshirish narxini pasaytirishga, rentabellikni oshirishga imkon beradi. Hududni aniq bilish – loyihalash, qurish va boshqa turdagi ishlarga xato qilmaslik imkonini beradi.

Kartografiya va masofadan turib zondlash

Oxirgi vaqtlarda kosmosdan olingan suratlar xaritalash uchun asos sifatida ishlatilmoqda.

Yerni masofadan zondlash maʼlumotlaridan faol foydalanish quyidagi omillar bilan bog‘liq:

orbitada ko‘plab Yerni masofadan zondlash sunʼiy yo‘ldoshlarining mavjudligi, shu jumladan ultra yuqori aniqlikdagi qurilmalar , turli xil xususiyatga ega maʼlumotlarni olish imkonini beradi.

joylashuv aniqligini 3-4 sm gacha oshirish;

ishlashning kuchayishi, tasvirning uzatish tezligi;

mijozga maʼlumot yuborish vaqtini qisqartirish;

tarmoq texnologiyalari va imkoniyatlaridan faol foydalanish, maʼlumotlarga bevosita kirishni taʼminlaydigan xizmatlarni yaratish;

Yerni masofadan turib zondlash maʼlumotlarining arzonligi, maʼlumotni qayta ishlash uchun katta miqdorda bo‘lmagan xarajatlar.

Kartografiyada Yerni masofadan turib zondlash maʼlumotlari faol foydalanilmoqda, ushbu usul oddiy dala va boshqa turdagi tasvirlari o‘rnini asta-sekin egallamoqda.

Geoaxborot tizimlari-kartografiya

Yuqori aniqlikdagi kartalar qiymati o‘z dolzarbligini yo‘qotmagan. Geoaxborot tizimlari kartografiya sohasiga maʼlum o‘zgarishlarni kiritdi.

Veb- Geoaxborot tizimlari umumiy foydalanish uchun xaritalarni yaratish va nashr etish imkonini beradi. Ularni yaratish o‘z ishini boshqalar bilan bo‘lishishning yagona usuli hisoblanadi. Elektron kartografiya foydalanuvchilarning imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytirdi, bunday xaritalarni smartfon yoki planshetga yuklab olish imkoni mavjud.

Zamonaviy texnologiyalar sistematik yondashuv bilan ajralib turadi. Qurilmalar axborot suratlarining maksimal ko‘rinishini taqdim etadi. Kartografiya texnologiyalari elektron relyef xaritalarni yaratish uchun qo‘llaniladi.